Het was vroeg in de ochtend op Texel toen ik mijn model vroeg om in het koude zeewater te gaan staan. De zon kwam net op en wierp een gouden gloed over het strand. “Vertrouw me,” zei ik, terwijl ik mijn camera instelde. Het resultaat? Een van de mooiste portretten die ik ooit heb gemaakt, zonder ook maar één flits te gebruiken. Die ervaring leerde me dat natuurlijk licht op het strand je beste vriend kan zijn, als je weet hoe je het moet gebruiken.
Het gouden uur benutten
Als ik strandportretten maak, plan ik mijn shoots vaak rond het gouden uur. Dit is het uur na zonsopgang of voor zonsondergang wanneer het licht zacht en warm is. Het licht komt dan van opzij in plaats van recht van boven, wat zorgt voor prachtige schaduwen en een natuurlijke gloed op de huid. Ik meet het licht altijd met de spotmeting van mijn camera op het gezicht van mijn model. Typisch gebruik ik dan een ISO van 200-400, een diafragma van f/2.8 tot f/4 en een sluitertijd van minimaal 1/250 seconde om beweging te bevriezen.
Reflecties gebruiken als natuurlijke vulflits
Het mooie van strandlocaties is dat je overal natuurlijke reflectoren hebt. Het natte zand werkt als een gigantische zilveren reflector die licht terugkaatst naar je model. Ik positioneer mijn modellen daarom graag net aan de waterlijn. Het water zelf reflecteert ook licht, vooral wanneer de zon laag staat. Voor extra vulling gebruik ik soms een opvouwbare reflector, maar eerlijk gezegd is dat bij strandportretten zelden nodig. De natuurlijke omgeving doet het werk voor je.
Tegenlicht creëert drama
Een van mijn favoriete technieken is werken met tegenlicht. Ik plaats mijn model tussen de zon en mijn camera, waardoor er een prachtige lichtkrans rond het haar ontstaat. Om te voorkomen dat het gezicht te donker wordt, overbelicht ik bewust met 1 tot 2 stops. Dit doe ik door de belichtingscompensatie op +1 of +2 te zetten. Het resultaat is een dromerig, bijna etherisch portret. Let wel op dat je je lens goed schoonhoudt, want zoutkristallen en zandkorrels kunnen lelijke vlekken veroorzaken bij tegenlicht.
Bewolkte dagen zijn goud waard
Veel fotografen denken dat je stralende zon nodig hebt voor strandportretten, maar niets is minder waar. Bewolkte dagen geven het zachtste, meest flatterende licht dat je je kunt wensen. De wolken fungeren als een enorme softbox die het licht gelijkmatig verspreidt. Op zulke dagen werk ik met een iets hogere ISO (800-1600) en een wijder diafragma (f/1.8-f/2.8) om voldoende licht binnen te krijgen. Het voordeel is dat je model niet hoeft te knijpen tegen fel zonlicht en je op elk moment van de dag kunt fotograferen.
Wind als creatief element
Wind kan je beste vriend of ergste vijand zijn bij strandportretten. Ik heb geleerd om de wind te omarmen in plaats van ertegen te vechten. Vraag je model om met de rug naar de wind te staan zodat het haar mooi naar voren waait. Dit creëert beweging en dynamiek in je foto’s. Voor scherpe portretten ondanks de wind gebruik ik een sluitertijd van minimaal 1/500 seconde. Bij sterke wind ga ik zelfs naar 1/1000 seconde om zeker te zijn dat alles scherp is. Een tip: laat je model een haarband of sjaal meenemen voor als de wind te sterk wordt.
Compositie en achtergrond
Bij strandportretten let ik extra op de horizon. Een scheve horizon valt direct op en verstoort de hele compositie. Ik gebruik de rasterlijnen in mijn zoeker om de horizon recht te krijgen. Voor de achtergrond zoek ik interessante elementen zoals strandpaviljoens, duinen of pier palen. Deze elementen gebruik ik om diepte te creëren zonder dat ze afleiden van mijn model. Door met een groot diafragma (f/1.4-f/2.8) te werken, krijg ik een mooie onscherpe achtergrond waarbij deze elementen nog net zichtbaar zijn. Dit geeft context zonder afleiding.
Technische tips voor perfecte belichting
Voor strandportretten zonder flitser vertrouw ik op de matrixmeting van mijn camera, maar ik corrigeer altijd handmatig. Het heldere zand kan je camera voor de gek houden, waardoor deze onderbelicht. Ik compenseer dit door +0.7 tot +1 stop overbelichting in te stellen. Mijn standaard camera-instellingen zijn: ISO 200-400 bij zonnig weer, ISO 800-1600 bij bewolking, diafragma f/2.8 voor een mooie bokeh, en een sluitertijd van minimaal 1/250 seconde. Ik fotografeer altijd in RAW-formaat zodat ik later de belichting nog kan bijstellen zonder kwaliteitsverlies.
Post-processing voor natuurlijke resultaten
In de nabewerking houd ik het simpel en natuurlijk. Ik begin met het corrigeren van de belichting in Lightroom, waarbij ik vooral let op de huidtinten. De highlights breng ik vaak iets terug (-30 tot -50) om details in de lucht te behouden. De schaduwen licht ik op (+20 tot +40) om details in het gezicht zichtbaar te maken. Voor huidtinten gebruik ik de HSL-sliders, waarbij ik de oranje luminantie iets verhoog voor een gezonde gloed. Tot slot voeg ik een vleugje warmte toe met de temperatuurschuif (+200 tot +400K) om dat typische strandgevoel te versterken.
Strandportretten zonder flitser hebben mij geleerd dat je niet altijd dure apparatuur nodig hebt voor prachtige resultaten. Het draait om het begrijpen van licht, timing en de natuurlijke elementen die het strand je biedt. Experimenteer met verschillende tijdstippen, weersomstandigheden en composities. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen met strandportretten. Welke uitdagingen komen jullie tegen en welke creatieve oplossingen hebben jullie gevonden? Deel je verhalen en foto’s in de reacties hieronder!
Leuk dat je mijn artikel gelezen hebt. Ik ben Floris en met mijn trouwe Nikon Z7 II trek ik erop uit om de wereld vast te leggen. In de weekenden wandel ik regelmatig en uiteraard gaat de camera mee. Mijn specialiteit? Dat is best lastig. Als ik een ding zou moeten noemen dan is het minimalistische natuurfotografie die de essentie van een landschap vangt. Maar ik houd ook veel van het fotograferen van mensen ‘in het wild’.
Ik wil graag fotografie toegankelijk maken voor iedereen. Ik geloof dat iedereen een verhaal kan vertellen door fotografie – ik help je alleen de juiste knoppen te vinden om dat verhaal echt tot leven te brengen! Vind je mijn verhaal leerzaam, laat het me weten!
