Vorige week stond ik midden in een saai industrieterrein. Grijs beton, roestige hekken, niets dat me inspireerde. Uit frustratie draaide ik me om – en daar was het. Het late namiddaglicht transformeerde de saaie gebouwen in gouden silhouetten tegen een dramatische lucht. De foto die ik maakte werd direct gepubliceerd in een architectuurmagazine. Een van de meest waardevolle en eenvoudigste lessen die ik heb geleerd om beter fotos te maken is: kijk achterom!
Waarom we dit vergeten
Als fotografen zijn we geprogrammeerd om vooruit te kijken. We lopen ergens naartoe met een doel, een bestemming, een onderwerp in gedachten. Deze tunnelvisie zorgt ervoor dat we kansen missen. Tijdens mijn workshops zie ik het constant gebeuren. Fotografen lopen als treinen over een spoor, rechtdoor naar hun onderwerp. Ze vergeten dat licht, compositie en perspectief compleet veranderen wanneer je 180 graden draait.
“Ik had geen idee dat het zo simpel was,” vertelde workshopdeelnemer Marina me laatst. “Nu draai ik me standaard om bij elke locatie. Het aantal ‘keepers’ op mijn geheugenkaart is verdubbeld.” Ze heeft gelijk. Loop je een saai bergsteegje in, of een saaie straat. Of een bospad. Of is het strand weinig inspirerend? Kijk eens achterom. De kans is groot dat het tegenlicht, de schaduwen of de compositie je verrassen.
Het geheim van tegenlicht
Technisch gezien gebeurt er iets fascinerends wanneer je je omdraait. Als je met de zon in je rug fotografeert, krijg je frontaal licht – praktisch maar zelden spannend. Draai je om, dan werk je plotseling met tegenlicht. Dit creëert silhouetten, lens flares en een driedimensionaliteit die je foto’s direct interessanter maakt. Bij een diafragma van f/16 ontstaan bijvoorbeeld stervormige lichtstralen rond de zon. Bij f/2.8 krijg je zachte, dromerige bokeh-bollen.
Vorige maand fotografeerde ik een bruidspaar in de duinen van Scheveningen. Het traditionele portret met de zee op de achtergrond was voorspelbaar. Toen ik me omdraaide, zag ik hoe het late middaglicht door het helmgras scheen. Die foto – met het paar als silhouetten tegen het gouden gras – werd uiteindelijk dé foto. Vaak zul je versteld staan hoe anders de omgeving die je net voorbij liep er uit ziet van de andere kant.
Praktische tips voor het omkijken
Het omkijken is meer dan alleen je lichaam draaien. Het vraagt om een bewuste aanpak. Ten eerste: stop elke tien minuten tijdens een fotowandeling. Draai je volledig om en observeer minimaal dertig seconden. Kijk naar de lichtval, de lijnen in het landschap, de verhoudingen tussen voorgrond en achtergrond.
De psychologie van perspectief
Er zit ook een psychologisch aspect aan omkijken. Onderzoek van Psychology Today toont aan dat het veranderen van perspectief creativiteit stimuleert. Je brein moet nieuwe verbindingen maken, andere composities overwegen. Fotograaf Joel Meyerowitz zegt hierover: “The best pictures happen when you turn around and see what you weren’t looking for.” Deze uitspraak hangt al jaren boven mijn bureau.
Deel je omkijk-moment
Het mooiste aan deze techniek? Iedereen kan het direct toepassen! Je hebt geen dure apparatuur nodig, geen jarenlange ervaring. Alleen de discipline om te stoppen, om te draaien en opnieuw te kijken. Probeer het tijdens je volgende fotosessie. Maak twee foto’s van elke locatie: één in de richting waar je naartoe liep, één in de richting waar je vandaan kwam. De resultaten zullen je verbazen. Heb je al een geweldige foto gemaakt door om te kijken? Deel je ervaring in de comments hieronder – ik ben benieuwd naar jullie omkijk-momenten!
Leuk dat je mijn artikel gelezen hebt. Ik ben Floris en met mijn trouwe Nikon Z7 II trek ik erop uit om de wereld vast te leggen. In de weekenden wandel ik regelmatig en uiteraard gaat de camera mee. Mijn specialiteit? Dat is best lastig. Als ik een ding zou moeten noemen dan is het minimalistische natuurfotografie die de essentie van een landschap vangt. Maar ik houd ook veel van het fotograferen van mensen ‘in het wild’.
Ik wil graag fotografie toegankelijk maken voor iedereen. Ik geloof dat iedereen een verhaal kan vertellen door fotografie – ik help je alleen de juiste knoppen te vinden om dat verhaal echt tot leven te brengen! Vind je mijn verhaal leerzaam, laat het me weten!
