Authentieke portretten ontstaan wanneer je als fotograaf de echte persoon achter de pose weet te vangen. Deze momenten van oprechte emotie maken het verschil tussen een gewone foto en een krachtig portret dat kijkers raakt. Door specifieke technieken en een doordachte aanpak creëer je portretten waarin je onderwerp zich volledig op zijn gemak voelt.
Vertrouwen opbouwen tijdens de fotoshoot
Ik heb geleerd dat authentieke portretten beginnen lang voordat je de camera oppakt. Tijdens mijn eerste professionele portretshoot maakte ik de fout om direct te beginnen met fotograferen. Het resultaat waren stijve, onnatuurlijke poses. Nu besteed ik altijd minimaal een kwartier aan een gesprek voordat ik ook maar één foto maak. Dit gesprek gaat over interesses, werk of gewoon het weer. Mensen ontspannen zich wanneer ze merken dat je oprecht geïnteresseerd bent in hen als persoon. Hun lichaamstaal verandert zichtbaar: schouders zakken naar beneden, de glimlach wordt natuurlijker en oogcontact wordt gemakkelijker.
De fysieke omgeving speelt hierbij een cruciale rol. Ik zorg ervoor dat de temperatuur comfortabel is, dat er geen storende geluiden zijn en dat mijn apparatuur al klaarstaat. En dat we alleen zijn. Wanneer mensen zich zorgen maken over praktische zaken, zie je dat terug in hun gezichtsuitdrukking. Een ontspannen omgeving leidt automatisch tot meer natuurlijke portretten.
Technische instellingen voor natuurlijke portretten
Voor authentieke portretten gebruik ik bewust een grotere brandpuntsafstand, meestal tussen 85mm en 135mm. Deze lenzen creëren een natuurlijke perspectiefweergave en dwingen me om op gepaste afstand van mijn onderwerp te blijven. Te dichtbij fotograferen met een wijdhoeklens vervormt gezichtstrekken en kan intimiderend werken. Met een 85mm lens op een volformaat camera fotografeer ik vanaf ongeveer 1,5 tot 2 meter afstand, wat een comfortabele sociale afstand creëert.
Mijn diafragma stel ik meestal in tussen f/2.8 en f/4. Dit geeft voldoende scherptediepte om beide ogen scherp te krijgen, terwijl de achtergrond nog steeds mooi onscherp wordt. Bij f/1.4 loop je het risico dat één oog onscherp wordt, vooral wanneer je onderwerp niet perfect recht naar de camera kijkt. Ik heb ooit een shoot gedaan waarbij achteraf bleek dat alleen de neus helemaal scherp was 😩 De sluitertijd houd ik minimaal op 1/160 seconde om bewegingsonscherpte te voorkomen, zelfs bij subtiele gezichtsbewegingen.
Natuurlijk licht versus kunstlicht
Natuurlijk licht geeft vaak de meest authentieke resultaten, maar je moet wel weten hoe je het gebruikt. Mijn favoriete opstelling is een groot raam met noordlicht, waarbij ik mijn onderwerp op ongeveer een meter van het raam plaats. Dit creëert een zachte, natuurlijke belichting zonder harde schaduwen. Wanneer het licht te hard is, gebruik ik een witte doek of reflectiescherm om het te verzachten.
Bij kunstlicht kies ik voor een grote softbox als hoofdlicht, geplaatst onder een hoek van 45 graden ten opzichte van mijn onderwerp. De grootte van de lichtbron bepaalt de zachtheid: een 80cm softbox op 1 meter afstand geeft veel zachter licht dan een 40cm softbox op dezelfde afstand. Als tweede licht gebruik ik vaak een reflector om de schaduwen voorzichtig op te vullen, zonder dat het kunstmatig wordt.
Timing en het perfecte moment
Authentieke emoties duren vaak maar een fractie van een seconde. Ik fotografeer daarom meestal in korte series van 3-5 foto’s, met korte pauzes ertussen. Dit geeft mensen de tijd om te ontspannen tussen de opnames door. Tijdens een recente shoot met een CEO merkte ik dat zijn meest natuurlijke uitdrukking kwam net nadat ik had gezegd dat we klaar waren. Hij lachte opgelucht, en die foto werd uiteindelijk de cover van het bedrijfsmagazine.
Het gebruik van de stille modus op je camera helpt enorm. Het constante geklик van de sluiter kan mensen afleiden en hun natuurlijke gedrag beïnvloeden. Moderne camera’s hebben vaak een elektronische sluiter die volledig geluidloos werkt. Dit stelt mensen op hun gemak en zorgt ervoor dat ze hun natuurlijke gezichtsuitdrukking behouden.
Coaching versus dirigeren
Het verschil tussen authentieke en geposeerde portretten ligt vaak in hoe je je onderwerp begeleidt. In plaats van specifieke poses voor te doen, geef ik suggesties die natuurlijke bewegingen uitlokken. “Denk eens aan je laatste vakantie” werkt beter dan “glimlach eens naar de camera”. Deze aanpak activeert echte emoties en zorgt voor spontane gezichtsuitdrukkingen.
Ik vraag mensen ook om kleine bewegingen te maken: hoofd licht naar links, kin iets omhoog, of gewoon diep ademhalen. Deze subtiele aanpassingen zorgen voor natuurlijkere poses zonder dat het gekunsteld wordt. Belangrijker nog: ik blijf doorpraten tijdens het fotograferen. Stilte maakt mensen ongemakkelijk en dat zie je direct terug in hun lichaamstaal.
Deel je eigen ervaringen met authentieke portretfotografie in de reacties. Welke technieken werken voor jou het beste om mensen op hun gemak te stellen?
Leuk dat je mijn artikel gelezen hebt. Ik ben Floris en met mijn trouwe Nikon Z7 II trek ik erop uit om de wereld vast te leggen. In de weekenden wandel ik regelmatig en uiteraard gaat de camera mee. Mijn specialiteit? Dat is best lastig. Als ik een ding zou moeten noemen dan is het minimalistische natuurfotografie die de essentie van een landschap vangt. Maar ik houd ook veel van het fotograferen van mensen ‘in het wild’.
Ik wil graag fotografie toegankelijk maken voor iedereen. Ik geloof dat iedereen een verhaal kan vertellen door fotografie – ik help je alleen de juiste knoppen te vinden om dat verhaal echt tot leven te brengen! Vind je mijn verhaal leerzaam, laat het me weten!
