Ik stond in een drukke Amsterdamse straat met mijn camera, klaar om voorbijgangers vast te leggen. Een oudere vrouw keek me aan met een blik die ik niet kon plaatsen. Was het argwaan? Nieuwsgierigheid? Pas toen ik thuiskwam en de foto’s bekeek, zag ik het. Verdriet. Diepe eenzaamheid. Dat moment veranderde alles. Sindsdien kijk ik anders naar gezichten, naar lichaamstaal, naar de verhalen die mensen met zich meedragen zonder een woord te zeggen.
Van techniek naar menselijke verbinding
Toen ik begon met mensen fotograferen, draaide alles om de technische kant. Diafragma op f/2.8 voor die mooie achtergrondvervaging. Sluitertijd van 1/125 seconde om beweging vast te leggen. ISO 400 voor voldoende licht in binnenruimtes. Die parameters kende ik uit mijn hoofd. Maar ergens miste ik de essentie. Mijn portretten waren technisch correct, maar voelden leeg. De doorbraak kwam tijdens een straatfotografie-project in Rotterdam. Ik sprak een dakloze man aan en vroeg of ik hem mocht fotograferen. Hij stemde toe, maar vroeg eerst: “Wil je weten wie ik ben, of wil je alleen een foto?” Die vraag raakte me. Natuurlijk wilde ik weten wie hij was. We praatten een uur. De foto’s die volgden waren compleet anders dan alles wat ik daarvoor had gemaakt.
De kracht van echt kijken
Mensen fotograferen leerde me observeren op een dieper niveau. Ik begon details te zien die me eerder ontgingen. De manier waarop iemands schouders naar voren hangen bij vermoeidheid. Hoe ogen oplichten bij een oprechte glimlach, maar dof blijven bij een geforceerde. Volgens onderzoek hebben mensen 7 basis-uitdrukkingen maak kunnen mensen tot 5000 verschillende emotionele uitdrukkingen herkennen in gezichten. Door bewust te fotograferen, train je deze vaardigheid. Fotograaf Steve McCurry zei ooit: “If you wait, people will forget your camera and the soul will drift up into view.” Die woorden bleken waar. Geduld werd mijn belangrijkste instrument.
Technische aspecten die perspectief veranderen
De lens die je kiest beïnvloedt letterlijk hoe je naar mensen kijkt. Een 85mm lens dwingt je afstand te nemen, waardoor je het grotere plaatje ziet. Een 35mm brengt je dichterbij, fysiek en emotioneel. Ik merkte dat ik met een 50mm lens op ooghoogte fotografeerde, wat gelijkwaardigheid creëerde. Vanuit een lage hoek fotograferen geeft macht aan je onderwerp. Vanuit hoog fotograferen kan kwetsbaar maken. Deze keuzes zijn niet neutraal. Ze bepalen de dynamiek tussen jou en de persoon voor je lens. Bij een project over verpleegkundigen fotografeerde ik bewust vanaf hun ooghoogte tijdens het werk. Dat gaf de foto’s een gevoel van samenwerking in plaats van observatie.
Kwetsbaarheid als sleutel
Het meest verrassende aan mensen fotograferen was dat ik zelf kwetsbaarder moest worden. Portretfotograaf Platon Antoniou vertelde in een interview met The Guardian: “You have to give something of yourself to get something back.” Dat bleek waar. Wanneer ik openlijk mijn bedoelingen deelde, mijn onzekerheden toonde, openden mensen zich. Een jonge moeder die ik fotografeerde voor een documentaire over postnatale depressie zei: “Je kijkt niet naar me zoals anderen doen. Je ziet me echt.” Dat raakte me diep. Fotografie werd een dialoog in plaats van een eenrichtingsverkeer.
Vooroordelen confronteren
Mijn camera dwong me mijn aannames te onderzoeken. Ik fotografeerde een tatoeëerder met een imposante verschijning. Mijn eerste indruk was intimiderend. Maar tijdens het fotograferen ontdekte ik een zachte, bedachtzame persoon die poëzie schreef. Die discrepantie tussen uiterlijk en innerlijk fascineert me nog steeds. Onderzoek van Princeton University toont aan dat we binnen 100 milliseconden oordelen vormen over gezichten. Mensen fotograferen leerde me die snelle oordelen te bevragen. Elke fotosessie werd een les in het loslaten van verwachtingen.
Licht als emotionele taal
Belichting kreeg een nieuwe betekenis. Zacht, diffuus licht van een bewolkte dag creëert intimiteit. Hard middaglicht kan eerlijkheid benadrukken, soms genadeloos. Gouden uur licht voegt warmte toe, maar kan ook nostalgisch voelen. Ik experimenteerde met deze kwaliteiten bewust. Voor een serie over ouderen koos ik voor ochtendlicht dat door gordijnen filterde. Dat gaf de foto’s een zachtheid die paste bij hun verhalen. Voor een project over boksers gebruikte ik hard, direct licht dat schaduwen accentueerde. Techniek werd emotionele communicatie.
De blijvende impact
Mensen fotograferen veranderde hoe ik door het leven beweeg. Ik luister beter in gesprekken. Ik zie nuances in lichaamstaal tijdens vergaderingen. Ik herken stress bij vrienden eerder. Deze vaardigheden reiken verder dan fotografie. Ze maken me een beter mens, een betere partner, een betere vriend. Mijn camera werd een instrument voor empathie. Elke keer dat ik nu door de zoeker kijk, vraag ik mezelf af: wat wil deze persoon dat de wereld ziet? Hoe kan ik hun waardigheid eren? Die vragen leiden tot eerlijkere, krachtiger beelden.
Hoe heeft mensen fotograferen jouw perspectief veranderd? Welke ontmoetingen achter de camera hebben jou geraakt? Deel je ervaringen in de reacties hieronder.
Leuk dat je mijn artikel gelezen hebt. Ik ben Floris en met mijn trouwe Nikon Z7 II trek ik erop uit om de wereld vast te leggen. In de weekenden wandel ik regelmatig en uiteraard gaat de camera mee. Mijn specialiteit? Dat is best lastig. Als ik een ding zou moeten noemen dan is het minimalistische natuurfotografie die de essentie van een landschap vangt. Maar ik houd ook veel van het fotograferen van mensen ‘in het wild’.
Ik wil graag fotografie toegankelijk maken voor iedereen. Ik geloof dat iedereen een verhaal kan vertellen door fotografie – ik help je alleen de juiste knoppen te vinden om dat verhaal echt tot leven te brengen! Vind je mijn verhaal leerzaam, laat het me weten!
