Gisteravond stond ik op mijn balkon, iPhone in de hand, starend naar die prachtige volle maan. Ik drukte af en zag op mijn scherm… een witte vlek. Herkenbaar? Na jaren van experimenteren en talloze mislukte pogingen heb ik eindelijk de formule gevonden om de maan scherp en gedetailleerd vast te leggen. Zelfs met je iPhone.
De frustratie van een witte vlek
Ik herinner me mijn eerste poging om de maan te fotograferen alsof het gisteren was. Vol enthousiasme richtte ik mijn camera op die prachtige volle maan, drukte af en zag tot mijn teleurstelling een overbelichte cirkel zonder enkel detail. Het probleem? Ik behandelde de maan als een nachtscène, terwijl de maan eigenlijk door de zon wordt verlicht en verbazingwekkend helder is. De meeste camera’s en smartphones meten het licht van de donkere lucht eromheen en overbelichten daardoor de maan zelf. Je iPhone denkt dat het donker is en compenseert te veel.
Fotograaf Andrew McCarthy, bekend om zijn spectaculaire maanfoto’s, zegt hierover: “People think the moon is dim because it’s nighttime, but it’s actually in full sunlight. That’s the key insight.” Deze uitspraak veranderde mijn aanpak volledig. Volgens onderzoek van het Royal Observatory Greenwich reflecteert de maan slechts 12% van het zonlicht, maar dat is nog steeds genoeg om je sensor te overspoelen bij verkeerde instellingen.
Waarom je iPhone beter presteert dan je denkt
Moderne smartphones zoals de iPhone 14 Pro en iPhone 15 hebben verbazingwekkend goede telelenzen en computationele fotografie. De iPhone gebruikt meerdere frames en combineert deze voor scherptediepte en detail. Echter, de automatische belichting werkt tegen je bij maanfotografie. Daarom moet je handmatig ingrijpen. Open de camera-app, tik op de maan en sleep het zonnetje-icoon naar beneden om de belichting met minimaal -2 stops te verlagen. Dit voorkomt overbelichting.
De technische kant van maanfotografie
Laten we concreet worden. De maan bevindt zich gemiddeld op 384.400 kilometer afstand. Pluto daarentegen staat op 5,9 miljard kilometer, waardoor die onmogelijk met consumenten-apparatuur te fotograferen is. Voor de maan heb je gelukkig geen ruimtetelescoop nodig. De sleutel ligt in de juiste belichting en scherpte. Bij volledige maan meet je camera een helderheid van ongeveer EV15, vergelijkbaar met een zonnige dag. Daarom werken dezelfde instellingen die je overdag gebruikt.
Instellingen die werken
| Apparaat | ISO | Sluitertijd | Diafragma | Brandpunt |
|---|---|---|---|---|
| iPhone (handmatig) | 50-100 | 1/250s | Automatisch | Max zoom |
| Spiegelreflex/Systeemcamera | 100-200 | 1/125-1/250s | f/8-f/11 | 200mm+ |
| Volle maan | 100 | 1/250s | f/11 | 300mm+ |
| Halve maan | 200 | 1/125s | f/8 | 300mm+ |
Scherpte is alles
Een statief is essentieel. Zelfs de kleinste beweging bij maximale zoom resulteert in een wazige foto. Voor je iPhone kun je een goedkoop smartphonestatief gebruiken van ongeveer 20 euro. Gebruik de timer of een afstandsbediening om trillingen te voorkomen. Ik gebruik altijd de 3-seconden timer op mijn iPhone. Daarnaast helpt het om te focussen op de rand van de maan waar het contrast tussen licht en donker het grootst is. Dit geeft je camera het beste aangrijpingspunt voor scherpstelling.
Lichtvervuiling is je vriend
Hier komt een verrassende wending. Bij maanfotografie is lichtvervuiling eigenlijk geen probleem. Sterker nog, je kunt de maan fotograferen midden in de stad. De maan is zo helder dat straatlantaarns en gebouwverlichting nauwelijks invloed hebben op je opname. Ik fotografeer de maan vanaf mijn balkon in Amsterdam met uitstekende resultaten. Dit in tegenstelling tot deep-sky fotografie waar lichtvervuiling fataal is. Volgens gegevens van Light Pollution Map leven 80% van de mensen onder lichtvervuilde luchten, maar dat weerhoudt niemand van maanfotografie.
De iPhone-methode stap voor stap
Open de standaard camera-app en schakel over naar de telelens door 2x of 3x te tikken, afhankelijk van je model. Zoom vervolgens digitaal in tot maximaal 10x. Tik op de maan om scherp te stellen en houd je vinger op het scherm om de AE/AF-vergrendeling te activeren. Sleep nu het belichtingsicoontje naar beneden tot ongeveer -1,7 of -2. Neem meerdere foto’s. Probeer ook de Night Mode uit te schakelen door op het maantje-icoon te tikken, want die werkt averechts bij heldere objecten.
Apps die het verschil maken
Voor meer controle download je een app zoals ProCamera of Halide. Deze apps geven je volledige handmatige controle over ISO, sluitertijd en focus. Zet je ISO op 50 of 100, je sluitertijd op 1/250 seconde en focus handmatig op oneindig. Sarah, een fotografie-enthousiast die ik online sprak, vertelde: “Sinds ik Halide gebruik voor maanfoto’s met mijn iPhone, krijg ik complimenten die ik nooit had verwacht. Mensen denken dat ik een telescoop gebruik.”
Bewerking maakt het af
Zelfs de beste opname heeft nabewerking nodig. Importeer je foto in Lightroom Mobile of Snapseed. Verhoog de clarity en texture voor meer maandetails. Verhoog de shadows licht om kraterdetails zichtbaar te maken. Verlaag de highlights als er nog overbelichting is. Voeg een beetje sharpening toe, maar overdrijf niet. Een subtiele aanpak werkt het beste. Volgens NASA’s Moon information zijn er meer dan 9.000 kraters zichtbaar op de maan, en met de juiste bewerking kun je die ook op je iPhone-foto’s zien.
Heb jij al succesvol de maan gefotografeerd met je smartphone? Deel je ervaringen en foto’s in de reacties hieronder. Welke instellingen werkten voor jou het beste?
Leuk dat je mijn artikel gelezen hebt. Ik ben Floris en met mijn trouwe Nikon Z7 II trek ik erop uit om de wereld vast te leggen. In de weekenden wandel ik regelmatig en uiteraard gaat de camera mee. Mijn specialiteit? Dat is best lastig. Als ik een ding zou moeten noemen dan is het minimalistische natuurfotografie die de essentie van een landschap vangt. Maar ik houd ook veel van het fotograferen van mensen ‘in het wild’.
Ik wil graag fotografie toegankelijk maken voor iedereen. Ik geloof dat iedereen een verhaal kan vertellen door fotografie – ik help je alleen de juiste knoppen te vinden om dat verhaal echt tot leven te brengen! Vind je mijn verhaal leerzaam, laat het me weten!
