Toen ik vorig jaar in een antiekwinkel in Tokyo een oude Olympus Pen uit 1959 in mijn handen hield, besefte ik hoe dit Japanse bedrijf de fotografie heeft veranderd. Het compacte formaat, de slimme constructie – alles voelde doordacht aan. Deze camera vertelde het verhaal van een bedrijf dat begon met microscopen en uitgroeide tot een innovator in de fotografiewereld.
De geboorte van een optische reus
Olympus startte in 1919 als Takachiho Seisakusho in Tokyo, opgericht door Takeshi Yamashita. Het bedrijf begon met de productie van microscopen en thermometers. De naam Olympus kwam pas in 1949, geïnspireerd door de Griekse berg Olympus – de thuisbasis van de goden. Deze mythologische verwijzing symboliseerde hun ambitie om optische producten van goddelijke kwaliteit te maken. Het hoofdkantoor bevindt zich nog steeds in Tokyo, maar het bedrijf heeft wereldwijd vestigingen.
Hun eerste microscoop, de Asahi, verscheen in 1920. Dit was het begin van een expertise in precisie-optica die later cruciaal zou blijken voor hun camera’s. In de jaren ’30 produceerde Olympus al lenzen voor camera’s van andere merken, waarbij ze hun kennis van microscoopoptica toepasten op fotografische lenzen.
De sprong naar fotografie
In 1936 maakte Olympus hun eerste camera: de Semi-Olympus I. Deze 6×4,5 cm vouwbalg camera was nog niet revolutionair, maar markeerde wel het begin van hun fotografische avontuur. De echte doorbraak kwam na de Tweede Wereldoorlog. Japan lag in puin, maar de wederopbouw bracht ook innovatie. Yoshihisa Maitani, een jonge ingenieur die in 1956 bij Olympus kwam werken, zou het gezicht van het bedrijf veranderen.
Maitani ontwikkelde in 1959 de Olympus Pen, een halfframe camera die twee foto’s op één 35mm filmframe kon maken. “Ik wilde een camera maken die zo makkelijk mee te nemen was als een pen,” vertelde Maitani later in een interview. Deze filosofie van compactheid en gebruiksgemak zou kenmerkend worden voor Olympus. De Pen-serie verkocht meer dan 17 miljoen exemplaren wereldwijd.
Het OM-systeem revolutioneert de SLR
De jaren ’70 brachten een nieuwe mijlpaal: het OM-systeem. De OM-1 uit 1972 was een spiegelreflexcamera die 35% kleiner en lichter was dan de concurrentie. Ik herinner me hoe mijn vader, een amateurfotograaf, zijn zware Nikon verruilde voor een OM-2. “Dit voelt als een bevrijding,” zei hij destijds. Het systeem introduceerde ook TTL (Through The Lens) flitsmeting en automatische belichting die werkelijk nauwkeurig was.
Het OM-systeem groeide uit tot een compleet ecosysteem met meer dan 280 lenzen en accessoires. Professionele fotografen zoals David Bailey adopteerden het systeem vanwege de combinatie van kwaliteit en draagbaarheid. De OM-4Ti uit 1986 wordt nog steeds gezien als een van de beste mechanische camera’s ooit gemaakt.
Digitale pioniers en uitdagingen
Olympus was een vroege pionier in digitale fotografie. In 1996 lanceerden ze de Camedia C-800L, een van de eerste betaalbare digitale camera’s voor consumenten. Het Four Thirds systeem, geïntroduceerd in 2003 samen met Kodak, was een poging om een open standaard voor digitale spiegelreflexcamera’s te creëren. Hoewel technisch innovatief, kreeg het systeem het moeilijk tegen de gevestigde APS-C en full-frame formaten van Canon en Nikon.
De echte game-changer kwam in 2009 met de introductie van het Micro Four Thirds systeem. De Pen E-P1 bracht het compacte erfgoed van de originele Pen naar het digitale tijdperk. Spiegelloze systeemcamera’s waren geboren, en Olympus stond aan de wieg. Fotograaf Robin Wong, een Maleisische straatfotograaf, zegt hierover: “De OM-D serie gaf me de vrijheid om onopvallend te werken. De beeldstabilisatie is zo goed dat ik zelden een statief nodig heb.”
Schandalen en veerkracht
Het verhaal van Olympus kent ook donkere hoofdstukken. In 2011 kwam een van de grootste bedrijfsschandalen in Japan aan het licht. CEO Michael Woodford ontdekte dat het bedrijf jarenlang verliezen had verborgen door frauduleuze boekhouding – een bedrag van ongeveer 1,7 miljard dollar. Woodford werd ontslagen nadat hij de fraude intern aankaarte, maar zijn onthullingen leidden tot strafrechtelijk onderzoek. Verschillende executives werden veroordeeld en het bedrijf moest drastisch herstructureren.
Deze crisis had grote gevolgen voor de camera-divisie. Investeringen in nieuwe technologie stagneerden en het marktaandeel daalde. Toch bleef de innovatie doorgaan. De OM-D E-M1 Mark II uit 2016 bewees dat Olympus nog steeds voorop liep in technologie zoals beeldstabilisatie en autofocus.
De verkoop aan JIP
In juni 2020 kondigde Olympus aan dat ze hun camera-divisie zouden verkopen aan Japan Industrial Partners (JIP). Na 84 jaar eindigde het tijdperk van Olympus als camerafabrikant. Het nieuwe bedrijf, OM Digital Solutions, zet de productie van camera’s voort onder licentie van het Olympus merk. De medische divisie van Olympus, nog steeds marktleider in endoscopen, bleef bij het moederbedrijf.
Technologische erfenis
Olympus heeft verschillende baanbrekende technologieën geïntroduceerd. Hun 5-assige beeldstabilisatie, voor het eerst gezien in de OM-D E-M5 uit 2012, compenseerde tot 5 stops en maakte handheld opnamen mogelijk in situaties waar anderen een statief nodig hadden. Het Live Composite mode, waarbij je real-time de opbouw van een lange sluitertijd kunt zien, revolutioneerde nachtfotografie.
De Pro Capture functie, die foto’s buffert voordat je de ontspanknop indrukt, maakte het vastleggen van het perfecte moment in sport- en natuurfotografie veel eenvoudiger. Hun weerbestendige constructie, getest in extreme omstandigheden, maakte Olympus camera’s geliefd bij avontuurlijke fotografen.
Doelgroep en filosofie
Olympus richtte zich traditioneel op fotografen die mobiliteit en beeldkwaliteit willen combineren. Straatfotografen, reisfotografen en natuurliefhebbers vormden de kern van hun gebruikers. De filosofie draaide om “mobiliteit zonder compromis” – professionele resultaten in een compact systeem. Dit sprak vooral fotografen aan die lange dagen in het veld doorbrachten of discreet wilden werken.
Hun medische achtergrond beïnvloedde ook hun benadering van ergonomie en gebruiksgemak. Camera’s moesten intuïtief zijn, zoals medische instrumenten die onder druk foutloos moeten werken. Deze filosofie zie je terug in de doordachte knoppenindeling en menu’s van hun camera’s.
Belangrijkste producten door de jaren heen
De productlijn van Olympus omvatte verschillende categorieën. De Pen-serie bleef tot het digitale tijdperk een belangrijke lijn, met modellen zoals de Pen-F die klassiek design combineerde met moderne technologie. De OM-D serie richtte zich op professionals en serieuze amateurs, met vlaggenschepen zoals de E-M1X voor sport- en natuurfotografie.
Naast camera’s produceerde Olympus hoogwaardige lenzen onder het Zuiko label. De Pro-serie lenzen, zoals de 12-40mm f/2.8 en 40-150mm f/2.8, bewezen dat het kleinere Micro Four Thirds formaat geen compromis hoefde te betekenen voor optische kwaliteit. Hun macro-lenzen, voortbouwend op de microscoop-expertise, behoorden tot de beste in de industrie.
Voor meer informatie over de geschiedenis van Olympus raad ik het boek “The Olympus Camera Story” van John Foster aan. Ook “Olympus OM System Lenses” door John Foster geeft diepgaand inzicht in de optische ontwikkelingen. Online biedt Kosmofoto’s site uitgebreide technische informatie over klassieke Olympus camera’s.
Het verhaal van Olympus is er een van visie, innovatie en soms ook tegenslagen. Van microscopen tot moderne spiegelloze camera’s, het bedrijf heeft fotografie toegankelijker en draagbaarder gemaakt. Hoewel de naam Olympus niet meer op nieuwe camera’s verschijnt, leven hun innovaties voort in de producten van OM Digital Solutions en in de miljoenen foto’s die dagelijks met hun camera’s worden gemaakt. Hun nalatenschap? Het bewijs dat je geen grote camera nodig hebt om groots vast te leggen.
Welke ervaringen heeft u met Olympus camera’s? Deel uw verhalen en foto’s in de reacties hieronder.
Voor mij – Klaas – is fotografie is voor mij geen hobby, maar een tweede natuur.
Al van jongs af aan ben ik gefascineerd door beeld en techniek, en die passie heeft zich ontwikkeld tot een diepgaande expertise in zowel digitale als analoge fotografie. Met mijn Fujifilm T-X5 in de ene hand en mijn vintage Leica M3 in de andere, ben ik voortdurend op zoek naar dat ene perfecte shot – of het nu op straat is, in een studio, of tijdens een gouden uurtje ergens in de bergen.
Mijn kracht ligt in het vertalen van technische kennis naar praktische toepassingen. Ik geloof dat techniek geen doel op zich is, maar een middel om creativiteit te bevrijden. Wanneer je je camera door en door begrijpt – van sluitertijd tot sensordynamiek, van lichtmeting tot kleurprofielen – ontstaat er ruimte voor vrijheid, experiment en echte expressie. Daarom help ik andere fotografen om de techniek te doorgronden, zodat zij zich kunnen focussen op wat echt telt: het verhaal achter het beeld.
Ik deel mijn kennis en ervaring via workshops, tutorials, lezingen en online content. Daarbij richt ik me niet alleen op het *hoe*, maar ook op het *waarom* van fotografie. Waarom kies je voor een bepaalde belichting? Wat doet een specifieke lens met je perspectief? Hoe vertaalt techniek zich naar sfeer, emotie en impact?
Of je nu op zoek bent naar inhoudelijke verdieping, technische bijscholing of creatieve inspiratie: je bent hier aan het juiste adres.
