Fotograferen op Sail Amsterdam? Zo maak je de mooiste foto’s. Lees in dit artikel tips over lokaties, apparatuur en apps die je kunnen helpen.
Het was augustus 2015, en ik stond op de Oosterdokskade met mijn camera in de aanslag. Voor me gleed majestueus de Russische bark Kruzenshtern voorbij – 114 meter pure zeilvaartrots. Mijn eerste poging om dit kolossale schip vast te leggen mislukte volledig. Het paste simpelweg niet in mijn beeldkader, zelfs niet met mijn 24-70mm lens op de kortste brandpuntsafstand. Dat moment leerde me alles over het fotograferen tijdens Sail Amsterdam.
Het maritieme spektakel dat Amsterdam transformeert
Sail Amsterdam is zonder twijfel het grootste vrij toegankelijke nautische evenement ter wereld. Elke vijf jaar – de volgende editie vindt plaats van 20 tot en met 24 augustus 2025 – verandert onze hoofdstad in een bruisend maritiem theater. Meer dan 10.000 schepen, waaronder imposante tall ships, marineschepen en historische vaartuigen, verzamelen zich dan in het IJ en de havens. Het evenement trekt ongeveer twee miljoen bezoekers, wat het tot een fotografisch paradijs maakt met eindeloze mogelijkheden. Wat Sail Amsterdam uniek maakt, is de combinatie van monumentale zeilschepen tegen het decor van de Amsterdamse binnenstad. Nergens anders ter wereld varen dergelijke giganten zo dicht langs de stad uit de Gouden Eeuw.
De organisatie van Stichting Sail Amsterdam werkt jarenlang aan de voorbereiding. Ze nodigen schepen uit alle windstreken uit, van de Braziliaanse marine tot Poolse opleidingsschepen. Het resultaat is een vloot die de complete maritieme geschiedenis vertegenwoordigt – van VOC-replica’s tot hypermoderne marinefregaten. Deze diversiteit biedt fotografen de kans om in vijf dagen tijd beelden te maken die normaal gesproken jaren van reizen zouden vergen.
De perfecte locaties voor indrukwekkende fotografie
Na drie edities van Sail Amsterdam heb ik mijn favoriete fotoplekken ontdekt. Voor de Sail-In parade, wanneer alle schepen Amsterdam binnenvaren, positioneer ik me altijd bij het Noordzeekanaal ter hoogte van IJmuiden. Hier fotografeer je de schepen frontaal terwijl ze in colonne naderen – een adembenemend gezicht. Het NDSM-terrein in Amsterdam-Noord biedt tijdens het evenement zelf perfecte mogelijkheden. Je staat er letterlijk oog in oog met de boegsprieten, en het industriële karakter van de oude scheepswerf vormt een prachtig contrast met de klassieke zeilschepen.
Voor de Sail-Out parade trek ik naar Zaandam, specifiek naar de Zaanse Schans. De combinatie van varende tall ships met historische molens op de achtergrond levert iconische beelden op die je nergens anders kunt maken. “Ik fotografeer al twintig jaar tijdens Sail, maar de aanblik vanaf de Zaanse Schans blijft me verbazen,” vertelt marinefotograaf Peter van Aalst tijdens de laatste editie. “Die mix van Nederlandse iconen in één beeld – dat is pure magie.” Een geheimtip: de Oranjesluis in het Noordzeekanaal. Hier passeren alle schepen op korte afstand, en je hebt er nauwelijks last van andere fotografen.
Gigantische schepen goed in beeld brengen
Het fotograferen van een 100 meter lang zeilschip vereist een andere aanpak dan je standaard portret- of landschapsfotografie. Ik werk altijd met minimaal twee camera’s: één met een ultra-groothoek (14-24mm) voor totaalshots en één met een telezoom (70-200mm) voor details. Die ultra-groothoek is essentieel. Wanneer de Sedov – met 117 meter het langste traditionele zeilschip ter wereld – op 50 meter afstand passeert, heb je zelfs met 14mm moeite om het complete schip in beeld te krijgen. Een simpele berekening: bij een brandpuntsafstand van 24mm op volledig formaat zie je horizontaal ongeveer 74 graden. Op 50 meter afstand betekent dit een beeldveld van ongeveer 85 meter breed. Net niet genoeg voor de grootste schepen.
Vertekening wordt je grootste uitdaging bij ultra-groothoekfotografie. Ik compenseer dit door mijn camera waterpas te houden en later in Lightroom de lens corrections toe te passen. Adobe heeft profielen voor vrijwel elke lens, wat het rechttrekken van gebogen masten aanzienlijk vereenvoudigt. Een alternatief is het maken van panorama’s. Ik fotografeer dan drie tot vijf verticale beelden met 30% overlap en voeg deze later samen in Photoshop. Dit geeft je gigapixel-resultaten waarbij je elk touwwerk scherp in beeld hebt. Dit is echter een behoorlijke uitdaging bij varende schepen.
De ziel van een schip vastleggen
Elk schip heeft karakteristieke elementen die het verhaal vertellen. Bij de Amerigo Vespucci, het Italiaanse marinezeilschip, zijn dat de zwart-witte strepen op de romp – een verwijzing naar de uniformen van Genuese zeelieden. Deze details fotografeer ik met mijn 70-200mm f/2.8, waarbij ik de achtergrond bewust laat vervagen om de aandacht op deze historische elementen te vestigen. De galjoenfiguren verdienen speciale aandacht. Deze houten beelden aan de boeg vertellen verhalen over de herkomst en geschiedenis van het schip. Ik gebruik hiervoor graag een 85mm f/1.4 lens, waarmee ik op f/2.8 fotografeer voor voldoende scherptediepte maar toch een romige bokeh.
Het vastleggen van de bemanning in actie geeft je beelden extra dynamiek. Tijdens Sail Amsterdam klimmen matrozen in de masten om de zeilen te hijsen – een spektakel op zich. Met een shutterspeed van minimaal 1/500e seconde vries ik hun bewegingen in terwijl ze op tientallen meters hoogte balanceren. “Mensen vergeten dat deze schepen geen museum zijn maar werkende vaartuigen,” zegt Sarah de Vries, een collega-fotograaf die zich specialiseert in maritieme fotografie. “De interactie tussen mens en schip, dat maakt een foto levend.”
Navigeren door mensenmassa’s
Twee miljoen bezoekers betekent dat je creatief moet zijn met je standpunten. Ik arriveer altijd voor zonsopgang op mijn gekozen locatie. Niet alleen voor het zachte ochtendlicht – de ‘golden hour’ tussen 5:30 en 7:00 in augustus – maar vooral voor de rust. Die vroege uren leveren beelden op zonder honderden selfie-sticks in beeld. Een monopod gebruik ik om boven de menigte uit te fotograferen. Dit geeft me twee meter extra hoogte, voldoende om over de hoofden heen een clean shot te maken. Moderne camera’s met kantelbare lcd-schermen maken dit nog eenvoudiger – je kunt live meekijken wat je fotografeert.
Het officiële Sail Amsterdam programma vermeldt wanneer welk schip waar aanmeert. Deze informatie gebruik ik om mijn route te plannen en drukte te vermijden. Wanneer iedereen naar de grote parade kijkt, fotografeer ik juist de kleinere schepen in de Entrepothaven – vaak met veel betere lichtomstandigheden en zonder gedrang.
De Amsterdamse watergeest in beeld
Sail Amsterdam draait niet alleen om de grote schepen. De honderden plezierjachten, sloepen en zelfs opblaasboten die tijdens het evenement de grachten vullen, creëren een unieke Amsterdamse sfeer. Ik switch dan naar mijn 35mm f/1.4 lens om deze intieme momenten vast te leggen. Gezinnen die picknicken op hun bootje terwijl op de achtergrond een driemaster voorbijvaart – dat zijn de beelden die de échte sfeer van Sail Amsterdam vangen. Deze spontane taferelen fotografeer ik vanuit bruggen, waarbij ik gebruik maak van de hoogte om overzicht te creëren. De Magere Brug en de Pythonbrug zijn mijn favorieten vanwege hun hoogte en centrale ligging.
Een techniek die ik graag toepas is ‘layering’ – het creëren van diepte door voorgrond, middenplan en achtergrond bewust te componeren. Een champagneglas op de reling van een sloep, met daarachter feestende mensen en in de verte een tall ship – zulke gelaagde composities vertellen het complete verhaal van Sail Amsterdam in één frame. Ik werk dan op f/5.6 voor voldoende scherptediepte om alle lagen redelijk scherp te krijgen.
Technische tips voor perfecte Sail-fotografie
Mijn standaard Sail Amsterdam-kit bestaat uit twee camera bodies met een set lezen: 14-24mm, 24-70mm, 70-200mm en een 35mm voor sfeerfotografie. Alles zit in een fotorugzak die ik makkelijk kan dragen tijdens lange wandeldagen. Polarisatiefilters zijn goud waard tijdens Sail. Ze elimineren reflecties op het water en maken de lucht dieper blauw, wat je schepen beter laat uitkomen. Ik gebruik circular polarizers van B+W omdat deze nauwelijks kleurzweem geven.
Instellingen voor je camera
Voor belichtingsinstellingen hanteer ik deze vuistregels: bij felle zon ISO 100, f/8, 1/250e seconde als startpunt. De zeilen van de schepen zijn vaak helderwit en kunnen makkelijk overbelichten. Ik belicht daarom meestal -2/3 stop onder en trek de schaduwen later op in post-processing. Het RAW-formaat is hierbij onmisbaar – het geeft me de flexibiliteit om zowel de details in de witte zeilen als in de donkere rompen te behouden. Een praktische tip: stel je camera in op continuous AF (AI Servo bij Canon, AF-C bij Nikon/Sony) met zone-AF. Schepen bewegen constant, zelfs als ze aangemeerd liggen, en deze instelling houdt ze scherp. Fotograferen in HDR kan helpen om uitgebeten witte delen of dichtgelopen zwarte vlakken te voorkomen. In HDR-modus maakt je camera twee extra foto’s (een met een hogere en een met een lagere belichting) en voegt deze samen.
De avonduren bieden spectaculaire mogelijkheden. Wanneer de schepen verlicht worden, creëer je met lange sluitertijden (0.5-1 seconden) dromerige beelden waarbij de lichten van de masten strepen tegen de avondlucht tekenen. Een stabiel statief is hiervoor essentieel. Ik gebruik een Gitzo carbon statief dat stevig genoeg is voor mijn zwaarste telelens maar licht genoeg om de hele dag mee te sjouwen. Het afsluitende vuurwerk op de laatste avond fotografeer ik vanaf het Oosterdok, met de verlichte schepen op de voorgrond. Bulb-mode, f/11, ISO 100 en dan het vuurwerk 3-5 seconden belichten geeft spectaculaire resultaten. Meer inspiratie (foto’s van Sail Amsterdam) vind je hier.
Apps die je helpen het juiste moment te pakken
Timing is alles tijdens Sail Amsterdam. De officiële vaarschema’s zijn je beste vriend, maar wees flexibel. Wind en getijden bepalen uiteindelijk wanneer schepen exact passeren. Ik monitor maritieme apps zoals MarineTraffic om real-time de posities te volgen. Het ‘decisive moment’ – Henri Cartier-Bresson’s beroemde concept – geldt dubbel tijdens Sail. Wanneer de zon net achter de masten van de Stad Amsterdam doorbreekt, of wanneer alle bemanningsleden tegelijk in de masten klimmen, dan druk ik af in burst-mode. Uit die serie van twintig shots zit er altijd één bij waar alles klopt: compositie, expressie, licht. De app Photopills toont je hoe de zon zich verplaatst en helpt je met het kiezen van het juiste standpunt.
Welke locatie heeft jou de mooiste beelden opgeleverd tijdens Sail Amsterdam? Deel je ervaringen en tips in de reacties hieronder – ik ben benieuwd naar jullie favoriete fotoplekken en de uitdagingen die jullie tegenkwamen bij het vastleggen van deze maritieme giganten.
Leuk dat je mijn artikel gelezen hebt. Ik ben Floris en met mijn trouwe Nikon Z7 II trek ik erop uit om de wereld vast te leggen. In de weekenden wandel ik regelmatig en uiteraard gaat de camera mee. Mijn specialiteit? Dat is best lastig. Als ik een ding zou moeten noemen dan is het minimalistische natuurfotografie die de essentie van een landschap vangt. Maar ik houd ook veel van het fotograferen van mensen ‘in het wild’.
Ik wil graag fotografie toegankelijk maken voor iedereen. Ik geloof dat iedereen een verhaal kan vertellen door fotografie – ik help je alleen de juiste knoppen te vinden om dat verhaal echt tot leven te brengen! Vind je mijn verhaal leerzaam, laat het me weten!
